Czy warto inwestować w obligacje?

Inwestowanie w obligacje nie jest może tak ekscytujące jak giełda czy kryptowaluty, ale dla wielu osób stanowi fundament spokojnego, przemyślanego zarządzania oszczędnościami. Co właściwie dają nam obligacje? Czy są bezpieczne? Jakie dają zyski i czy warto je mieć w portfelu w czasach wysokiej inflacji? Przeanalizujmy to na spokojnie – bez pośpiechu, ale konkretnie.

 

Czym są obligacje i kto je emituje?

Na początek ustalmy podstawy. Obligacja to nic innego jak pożyczka, której udzielasz np. Skarbowi Państwa albo firmie. Kupując obligację, nie nabywasz udziałów, nie masz wpływu na decyzje spółki – po prostu pożyczasz jej pieniądze na określony czas i za to dostajesz odsetki. Emitent zobowiązuje się do ich wypłaty, a na koniec – do oddania całego kapitału.

Kto może emitować obligacje? Najczęściej są to:

• państwa (czyli tzw. obligacje skarbowe),
• samorządy (obligacje komunalne),
• firmy (obligacje korporacyjne),
• banki (czasem jako forma finansowania lub zabezpieczenia).

Obligacje różnią się stopniem ryzyka. Te skarbowe uznawane są za najbezpieczniejsze – bo przecież państwo raczej nie zbankrutuje z dnia na dzień. Z kolei korporacyjne mogą oferować wyższe oprocentowanie, ale i większe ryzyko. Wszystko zależy od emitenta, terminu wykupu i warunków emisji.

 

Obligacje a inflacja – co się bardziej opłaca?

To pytanie zadaje sobie wiele osób. Szczególnie w ostatnich latach, gdy inflacja rosła szybciej niż oprocentowanie większości lokat bankowych. Czy obligacje mają z nią jakąkolwiek szansę?

Otóż mają – ale tylko niektóre. W Polsce dostępne są m.in. obligacje indeksowane inflacją, np. 4-letnie lub 10-letnie obligacje detaliczne, które w pierwszym roku mają stałe oprocentowanie (często niższe), a w kolejnych – dostosowywane do poziomu inflacji ogłoszonego przez GUS. Dzięki temu chronią wartość twoich pieniędzy i pozwalają zarobić realnie, a nie tylko „na papierze”.

Z kolei obligacje o stałym oprocentowaniu nie zawsze radzą sobie w takich warunkach. Jeśli inflacja rośnie szybciej niż odsetki, które otrzymujesz – twoje pieniądze realnie tracą na wartości. Dlatego tak ważne jest, aby czytać dokładnie warunki emisji i nie wybierać obligacji "na ślepo".

 

Ryzyko – czy obligacje są naprawdę bezpieczne?

Wiele osób uważa obligacje za najbezpieczniejsze aktywo inwestycyjne... ale to nie do końca prawda. Owszem, obligacje skarbowe rzeczywiście mają minimalne ryzyko – zwłaszcza te emitowane przez stabilne kraje o wysokim ratingu kredytowym. Jednak nawet tu nie da się wykluczyć zagrożeń. Wystarczy spojrzeć na sytuacje z przeszłości, takie jak kryzys w Argentynie czy Grecji – tam nawet rządowe papiery dłużne straciły wartość.

Obligacje korporacyjne to już inna liga. Jeśli inwestujesz w papiery wystawione przez firmę, której kondycja finansowa nie jest zbyt mocna – możesz zostać bez odsetek i bez kapitału. Upadłość emitenta oznacza, że twoja inwestycja może przepaść. A im wyższe oferowane oprocentowanie, tym zwykle większe ryzyko, że coś może pójść nie tak.

Dlatego zanim zainwestujesz, sprawdź rating kredytowy emitenta, przeczytaj warunki emisji, oceń ryzyko i... zastanów się, czy jesteś gotowy je zaakceptować. Nie ma tu miejsca na przypadkowe decyzje.

 

Ile można zarobić na obligacjach?

Zysk z obligacji zależy od kilku czynników: rodzaju obligacji, terminu zapadalności, oprocentowania (stałego, zmiennego lub indeksowanego) i oczywiście od tego, czy inwestujesz w papiery detaliczne, czy hurtowe.

Przykład? Obligacje 4-letnie indeksowane inflacją w Polsce mogą dać w pierwszym roku np. 6,5% zysku, a w kolejnych latach – inflacja + marża, np. 1%. Jeśli więc inflacja wyniesie 5%, twoje odsetki będą wynosić 6%. To już więcej niż przeciętna lokata.

Obligacje korporacyjne mogą oferować 7–10%, czasem więcej – ale tutaj zysk idzie w parze z ryzykiem. Firma może nie wypłacić odsetek albo w ogóle nie oddać kapitału. A obligacje zmienne – na przykład oparte o WIBOR – potrafią zaskakiwać, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.

Dodatkowo, warto pamiętać o podatku Belki – 19% zysków trzeba oddać fiskusowi. Chyba że masz obligacje w IKE lub IKZE – wtedy możesz zyskać więcej na czysto, pod warunkiem, że spełniasz określone warunki.

 

Kiedy warto mieć obligacje w portfelu?

Obligacje mogą być bardzo sensownym składnikiem portfela inwestycyjnego – ale nie jedynym. Sprawdzają się zwłaszcza:

• jako część bezpieczna portfela (obok gotówki i lokat),
• w czasach niepewności na rynkach akcji,
• dla osób starszych, które nie chcą już ryzykować dużych strat,
• dla początkujących inwestorów – bo dają pewien komfort psychiczny.

Mogą być także świetnym narzędziem oszczędzania na emeryturę – szczególnie obligacje w ramach IKE-Ob obligacji skarbowych. Ale żeby to miało sens, trzeba inwestować regularnie i długoterminowo.

Warto też podejść do tego z głową. Nie kupuj obligacji tylko dlatego, że kolega z pracy powiedział, że "to teraz modne". Zamiast tego sprawdź dokładnie, w co inwestujesz, na jaki czas i z jakim potencjalnym zyskiem. I pamiętaj – dywersyfikacja to podstawa. Obligacje warto łączyć z innymi klasami aktywów, np. z funduszami inwestycyjnymi, ETF-ami czy akcjami.

 

A może lepiej poczekać?

To częste pytanie: "Czy teraz jest dobry moment na kupno obligacji?". Odpowiedź jak zwykle – to zależy. Jeśli stopy procentowe są wysokie, obligacje o stałym oprocentowaniu będą kuszące. Jeśli inflacja szaleje, warto postawić na obligacje indeksowane inflacją. A jeśli spodziewasz się spadku stóp procentowych – to dobry moment na zakup obligacji długoterminowych, które mogą zyskać na wartości.

Nie ma jednej recepty. Każdy inwestor ma inne cele, horyzont czasowy, tolerancję ryzyka. Dlatego nie ma co się spieszyć – lepiej zrozumieć mechanizmy i świadomie dobrać odpowiedni produkt.

 

Obligacje

Inwestowanie w obligacje to nie tylko sposób na zysk, ale i strategia na utrzymanie kapitału. Dają spokój, przewidywalność i mogą być dobrym uzupełnieniem portfela. Ale nie są wolne od ryzyka, nie zastąpią wszystkiego i – co najważniejsze – nie nadają się dla każdego.

Dlatego warto znać ich zasady, umieć je porównać i rozumieć, co oznaczają konkretne liczby w warunkach emisji. Dzięki temu twoje pieniądze będą naprawdę pracowały – a ty nie będziesz musiał się martwić o każdy rynkowy szum.